Drone Uçuş İzni Nasıl Alınır?

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinde kayıt işlemleri hakkında detaylı bilgilere sahip olmak mümkün olur. Bu internet sayfası sayesinde; kayıt işlemlerinizi kolaylıkla tamamlayabilirsiniz. Site, bireysel kullanıcılar ve ticari kuruluşlar için ayrı başvuru ekranları sunmaktadır. Ayrıca drone kullanıcıları için özel sekmeler mevcuttur. Drone kullanıcılarına özel oluşturulan sekmeler aşağıdaki gibidir:

• Bireysel İşlemler; Sportif - Amatör Amaçlı Üretim, Alış - Satış ve Uçuşlar
• Bireysel İşlemler; İHA Alış, Satış İşlemlerini Kaydetmek İstiyorum
• Bireysel İşlemler; İHA Ürettim, Kaydetmek İstiyorum
• Bireysel İşlemler; Yurtdışından İHA Aldım, Kaydetmek İstiyorum
• Bireysel İşlemler; İHA Satın Aldım, Uçuş Yapmak İstiyorum
• Bireysel İşlemler; Kayıtlı Bir İHA'm Var, Uçuş Yapmak İstiyorum

Sırladığımız bu sekmeler aracılığıyla ilgili işlemlerinizi hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.

İzinsiz Drone Uçurmanın Cezası Nedir?

Türkiye'de, 2920 Sayılı Sivil Havacılık Kanunu uyarınca izinsiz drone uçurmanın ciddi cezaları bulunmaktadır. 31 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan ''2920 Sayılı Sivil Havacılık Kanunu Uyarınca Verilebilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ'' belirli koşullara göre izinsiz drone kullanmanın ne kadar ciddi bir ihlal olduğunu açıklamaktadır. Bu tebliğe göre, insansız hava aracı kullanımı ile ilgili alanlara dikkat etmek son derece önemlidir.

Belirlenen alanlar dışında insansız hava aracı uçuran kişilere uygulanacak ceza tutarı oldukça geniş bir aralık içermektedir. 2 bin 679 Türk Lirası ile 26 bin 786 Türk Lirası arasında değişebilen bu cezalar, ihlalin ciddiyetine ve tekrarlanıp tekrarlanmamasına göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, ceza tutarları, drone'un kullanıldığı alanın özelliklerine, uçurulduğu yere ve güvenlik risklerine göre değişebilir.

Drone Uçurmak Nerelerde Yasak?

Drone uçuşlarının bazı bölgelerde yasaklanması, hava trafiğinin sorunsuz işlemesi ve potansiyel kazaların önlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu yasaklı bölgeler arasında askeri ve güvenlikle ilgili alanlar, kamuya ait kurumlar ve benzeri güvenlik riski taşıyan bölgeler bulunmaktadır. Ayrıca, halkın yoğun olarak bulunduğu alanlar, konser mekanları, stadyumlar, pazar yerleri gibi bölgelerde drone kullanımı potansiyel tehlikeler içerebilir. Bundan dolayı, drone uçuş izni almadan insansız hava aracı kullanmak tehlikeli olabilir.

500 Gram Altı Drone Uçurmak Serbest mi?

İnsansız hava aracı kullanıcılarının uymaları gereken kurallar, kullanılan dronenun ağırlığına ve kullanım amacına bağlı olarak değişmektedir. Genel olarak, 500 gram ve daha ağır dronelerin sahipleri, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne kaydolmak zorundadır. Ancak 500 gramın altındaki insansız hava araçları, belirli kurallara tabi olmayabilir.

Yurt içinden veya yurt dışından satın alınan ve azami kalkış ağırlığı 500 gramın altında olan droneler, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü mevzuatı kapsamı dışında olabilir ve bu nedenle kayıt yapılması gerekli olmayabilir. Ayrıca, bu tür droneler İHA kayıt sisteminin diğer gereksinimlerine de uyma zorunluluğu taşımayabilir. Bu tür dronelerle uçuş yapmak isteyen kişiler, uçuş izni için Form-19 (İHA Uçuş İzni Talep Formu) başvurusu yapabilirler.

Drone Uçuş İzni Nasıl Alınır?

Türkiye'de drone ile uçuş izni almak isteyenlerin, öncelikle Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün resmi internet sitesine kayıt olması gerekiyor. Burada uçmak istediğiniz bölgenin izin verilen bölgeler listesinde yer alması önemlidir. Bu bilgiye iha.shgm.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Eğer uçmak istediğiniz bölge izin verilen bölgeler arasında ise, izin almak için çevrimiçi platform üzerinden kayıt yapabilirsiniz.

Eğer uçmak istediğiniz bölge izin verilen bölgeler listesinde yer almıyorsa, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü web sitesinde bulunan "Formlar" bölümünde yer alan "Hava Seyrüsefer Daire Başkanlığı/Hava Trafik Yönetimi Müdürlüğü" sekmesinde FR.19 numaralı İHA-Uçuş İzni Talep Formunu eksiksiz doldurmanız gerekmektedir. Daha sonra bu formu PTT veya kargo yoluyla Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne başvurmanız gerekmektedir.

Uçuş izni başvuruları, İHA Talimatının 17, 18 ve 19. maddelerinde belirtilen belgelerin ve formların eksiksiz olarak eklenmesini gerektirir. Yanlış veya eksik bilgi verilmesi durumunda uçuş izni süreci olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle başvuruları yaparken bu kriterlere dikkat etmek önemlidir, böylece herhangi bir mağduriyet yaşanmaması sağlanır.

İHA 0 ve İHA 1 sınıfı için:

Tüm uçuş türleri ve 400 fit (feet) altında yapılacak uçuşlar için, uçuştan 5 iş günü önce izin alınmalıdır. Özel izne tabi uçuşlar yani kırmızı bölgelerde gerçekleştirilecek olanlar için ise 10 iş günü önce, ilgili gerekçeleri belirterek form doldurulmalı gereklidir. Ancak bu şartlar karşılandığında başvurular işleme alınır.

İHA 2 ve İHA 3 sınıfı için:

Uçuşların herhangi bir kategorisinde yer alacak yolcuların, uçuş tarihinden en az 10 iş günü önce gerekli başvuruları yapmaları zorunludur.

Drone Ehliyeti Kaç Yaşında Alınır?

Drone ehliyeti alabilmek için asgari yaş gerekliliği 12’dir.  Dronun türüne bağlı olarak 4 farklı kategoriye ayrılan kurallar bulunmaktadır. Her kategori için farklı yaş sınırları belirlenmiştir. Bu 4 kategori İHA 0, İHA 1, İHA 2 ve İHA 3 olarak adlandırılmıştır. İşte her bir kategori için belirlenen yaş sınır aralıkları;

• İHA 0 İçin; İHA 0 kategorisine ait bir sertifika alabilmek için en az 12 yaşında olmanız gerekir.
• İHA 1 İçin; İHA 1 programına başvurabilmek için alt yaş sınır 15’tir.
• İHA 2 İçin; Herhangi bir sağlık sorunu olmayan ve 18 yaşını tamamlamış herkes bu lisans programına başvurma hakkına sahiptir.
• İHA 3 İçin; İHA 3 lisansına sahip olabilmek için 18 yaşını doldurmanız ön şarttır. Ayrıca; SHGM tarafından 3 yıl süreyle geçerli olan lisans programına katılmanız gerekiyor.

Drone Eğitimi Nasıl Alınır?

Hobi veya spor amaçlı amatör drone kullanımı için resmi bir eğitim zorunluluğu yoktur. Ancak, drone kullanımını daha iyi anlamak ve güvenli bir şekilde yapabilmek isteyenler için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından sunulan resmi web sitesinde bulunan 20 soruluk sınavı geçmek gerekebilir. Bu sınavı en az 70 puanla geçmek, İHA 0 ve İHA 1 olarak adlandırılan iki farklı drone ehliyeti kategorisini almanızı sağlar.

Daha profesyonel drone cihazları kullanmak isteyenler için ise İHA 2 ve İHA 3 adında farklı ehliyet kategorileri bulunmaktadır. Bu ehliyetleri elde etmek için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün belirlediği müfredatı takip eden özel şirketler tarafından verilen eğitime katılmanız gerekmektedir. Eğitim sonunda yapılan 20 soruluk sınavı da en az 70 puanla geçmek gerekmektedir. Eğer 70 puanın üzerinde bir not alırsanız, drone ehliyeti almaya hak kazanırsınız.

Drone eğitimi ile drone uçuş izni kavramlarının karıştırılmaması önemlidir. Drone eğitimi almış olmak, istediğiniz zaman drone kullanabileceğiniz anlamına gelmez. Drone kullanabilmek için önceden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne kayıt olmanız ve uçuş tarihini ve konumunu belirlemeniz gerekmektedir.

İHA 0 ve İHA 1 Nedir?

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen insansız hava araçları için gereken ehliyet kuralları, iki temel kategoride gruplandırılmıştır. Bunlar; İHA 0 ve İHA 1 olarak karşımıza çıkar. İHA 0 ehliyeti, hobi veya ticari amaçlarla kullanılan insansız hava araçları için geçerlidir. Bu kategorideki droneların ağırlığı 500 gram ile 4 kilogram arasında değişir ve sertifika programı 12 saatlik bir eğitimi içerir.

Sertifikasız uçuşlar için cezai yaptırımlar bulunmaktadır. İHA 1 ehliyeti ise, İHA 0 gibi hem hobi hem de ticari kullanıma uygun olan insansız hava araçları için geçerlidir. Bu kategorideki droneların ağırlığı 4 kilogramdan 25 kilograma kadar çıkabilir. İHA 1 ehliyeti alabilmek için 36 saatlik bir sertifika programını tamamlamak gerekmektedir. İHA 0'da olduğu gibi, sertifikasız uçuşlar için para cezası uygulanmaktadır.

İHA 2 ve İHA 3 Nedir?

İHA 2 ve İHA 3 eğitim programları, droneları daha profesyonel bir şekilde kullanmak isteyenler için geliştirilmiştir. Bu programlar, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından belirlenen konuları kapsar ve özel şirketler aracılığıyla kullanıcılara sunulmaktadır. İHA 2 ehliyeti aşağıdaki özelliklere sahiptir:

İHA 2, 25 kg ile 150 kg arasındaki ağırlığa sahip olan daha profesyonel drone'lar için tasarlanmış bir eğitim programıdır. Bu eğitim programını tamamladığınızda lisans sahibi olursunuz. Eğitim, toplamda 126 saat süren bir programdır, bunun 90 saati teorik eğitim, 36 saati ise uçuş pratiği içerir. İHA 2 kategorisine ait bir droneyı lisanssız kullanmanın ciddi bir yaptırımı vardır ve bu yaptırım para cezası veya hapis cezası olarak uygulanabilir.

İHA 3 ehliyetinin özellikleri şu şekildedir:

Droneların toplam ağırlığı 150 kilogram veya daha fazla olanlar için, pilotluk lisansı olarak "İHA 3" adı verilen bir sınıf bulunmaktadır. Bu sınıf, diğer drone türlerine göre çok daha fazla uzmanlık gerektiren bir lisans türüdür. İHA 3 lisansını yenilemek için, lisans sahibinin son 12 ay içinde en az 12 saat uçuş yapmış ve en az 12 iniş-kalkış işlemi gerçekleştirmiş olduğunu belgelemesi gerekmektedir. Bu kriterlere uymayan pilotlar, lisanslarını sürdürebilmek için bazı eğitimleri yeniden almak zorunda kalabilirler.

İHA 3 sınıfındaki dronları uçurabilmek için, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne (SHGM) başvuruda bulunmak gerekmektedir. Başvuru için İHA Uçuş İzni Talep Formu kullanılmalı ve bu formun en az 10 gün önce SHGM'ye iletilmesi gerekmektedir. Drone uçuş izni alındıktan sonra, belirlenen zaman ve bölgede uçuş gerçekleştirilebilir.

Sonuç

Drone uçuş izni alma süreci titiz bir süreci beraberinde getirir. Dolayısıyla uçuş izni almadan önce bu sürece dair kapsamlı bir araştırma yapmanız olmazsa olmaz bir kuraldır. Burada profesyonellerden destek almak her zaman önerilir. Çünkü bu sayede çok daha hızlı bir şekilde drone uçuş izni almak mümkün hale gelir.